اخبار صنفی– گروه تحلیل اقتصادی – گزارش ویژه | ۴ ژوئیه ۲۰۲۵ – در شرایط کنونی اقتصاد جهانی و منطقه‌ای، که با نوسانات و عدم قطعیت‌های فراوانی همراه است، تحلیل دقیق و واقع‌بینانه از وضعیت اقتصادی کشور، از اهمیت حیاتی برخوردار است. برای درک عمیق‌تر چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌رو، گفتگویی تفصیلی با دکتر علی توسطی، پژوهشگر برجسته اقتصادی، ترتیب داده‌ایم. دکتر توسطی در این مصاحبه، به واکاوی ابعاد مختلف اقتصاد ایران، از تأثیر تورم بر معیشت مردم گرفته تا نقش اصناف و راهکارهای تاب‌آوری اقتصادی، پرداخته است. وی با نگاهی کارشناسانه، مسیر پیش‌روی اقتصاد کشور را ترسیم می‌کند.
این گزارش تحلیلی، بر پایه دیدگاه‌های دکتر توسطی، به بررسی ابعاد کلان و خرد اقتصاد ایران می‌پردازد و راهکارهایی برای عبور از موانع و رسیدن به پایداری اقتصادی ارائه می‌دهد.
۱. تورم و قدرت خرید: چالش اصلی معیشت جامعه
دکتر توسطی در ابتدای گفتگو، به مسئله تورم و تأثیر آن بر قدرت خرید خانوارها اشاره کرد و آن را یکی از جدی‌ترین چالش‌های اقتصادی کشور برشمرد. وی توضیح داد: “تورم، به‌ویژه در بخش کالاهای اساسی و خدمات، مستقیماً بر سفره مردم تأثیر می‌گذارد و با کاهش مداوم ارزش پول ملی، قدرت برنامه‌ریزی و پس‌انداز را از خانوارها سلب می‌کند. این پدیده، نه‌تنها به کاهش رفاه عمومی منجر می‌شود، بلکه می‌تواند به نارضایتی‌های اجتماعی و اقتصادی دامن بزند.”
وی افزود که ریشه‌های تورم در ایران چندوجهی است؛ از نقدینگی بالا و کسری بودجه دولت گرفته تا تحریم‌ها و نوسانات نرخ ارز. به گفته او، مهار تورم نیازمند یک برنامه جامع و هماهنگ در سیاست‌های پولی و مالی است که با شفافیت و ثبات همراه باشد تا اعتماد عمومی را جلب کند.
۲. سیاست‌های اقتصادی دولت و تأثیر آن بر اصناف
پژوهشگر اقتصادی در ادامه، به بررسی سیاست‌های اقتصادی جاری دولت و تأثیرات آن بر بخش‌های مختلف، به‌ویژه اصناف پرداخت. دکتر توسطی تصریح کرد: “اصناف، به عنوان نبض تپنده اقتصاد خرد و تأمین‌کننده کالاهای ضروری، نقش بی‌بدیلی در ثبات بازار و معیشت مردم دارند. با این حال، نوسانات اقتصادی، سیاست‌های ناپایدار و چالش‌های تأمین مواد اولیه، فشار زیادی را بر این بخش وارد کرده است.”
وی به اهمیت حمایت از اصناف در شرایط بحرانی اشاره کرد و گفت: “طرح‌هایی مانند تسهیلات کم‌بهره، کاهش بوروکراسی اداری و فراهم آوردن دسترسی پایدار به مواد اولیه، می‌تواند به تاب‌آوری اصناف کمک شایانی کند. همچنین، نظارت هوشمند بر زنجیره تأمین و توزیع، که اخیراً با تشکیل قرارگاه‌هایی مانند ‘شهید سلامی’ در حال پیگیری است، می‌تواند شفافیت را افزایش داده و از بروز رانت و فساد جلوگیری کند.” به باور وی، هماهنگی بین نهادهای دولتی و اصناف، کلید موفقیت در مدیریت بازار کالاهای اساسی است.
۳. راهکارهای تاب‌آوری اقتصادی در شرایط کنونی
دکتر توسطی با تأکید بر لزوم اتخاذ راهبردهای هوشمندانه برای تاب‌آوری اقتصادی، چندین توصیه کاربردی ارائه داد:
مدیریت ریسک هوشمند برای سرمایه‌گذاران: “در دوران عدم قطعیت، حفظ ارزش دارایی‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. سرمایه‌گذاران و فعالان بازار باید به دنبال راهکارهایی برای پوشش ریسک باشند؛ این شامل تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری و توجه به بازارهای نوظهور و با پتانسیل رشد است.” وی افزود که بازار طلا و سکه، هرچند سنتی، اما همچنان تحت تأثیر عوامل جهانی و داخلی نوسان‌پذیر است و نیاز به رصد لحظه‌ای دارد.
تقویت تولید داخلی و صادرات غیرنفتی: “تکیه بر توان داخلی و افزایش صادرات محصولات غیرنفتی، می‌تواند به کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و ایجاد تعادل در تراز تجاری کشور کمک کند. حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و صنایع خلاق، مسیر مطمئنی برای رشد پایدار است.”
بهره‌گیری از فناوری‌های نوین: “فناوری‌های نوین مانند بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال، می‌توانند فرصت‌های جدیدی برای سرمایه‌گذاری و بهبود فرآیندهای مالی ایجاد کنند. البته، ورود به این حوزه‌ها نیازمند دانش کافی و رعایت احتیاط است تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود.”
۴. فرصت‌های پنهان و پتانسیل‌های رشد
علی‌رغم چالش‌های موجود، دکتر توسطی به پتانسیل‌ها و فرصت‌های پنهان اقتصاد ایران نیز اشاره کرد: “ایران دارای ظرفیت‌های بی‌شماری در بخش‌های مختلف است؛ از نیروی انسانی جوان و متخصص گرفته تا منابع طبیعی غنی و موقعیت ژئوپلیتیک استراتژیک. تمرکز بر بخش‌های کمتر توسعه‌یافته و ایجاد ارزش افزوده در صنایع داخلی، می‌تواند موتور محرک رشد اقتصادی باشد.”
وی به پتانسیل‌های عظیم در بخش کشاورزی، گردشگری و صنایع دستی اشاره کرد و افزود: “با سرمایه‌گذاری هوشمند در این حوزه‌ها و تسهیل فرآیندهای صادرات، می‌توانیم شاهد تحول بزرگی در اقتصاد کشور باشیم. همچنین، توسعه زیرساخت‌های دیجیتال و حمایت از اقتصاد دانش‌بنیان، مسیر ورود به بازارهای جهانی و جذب سرمایه را هموار می‌کند.”
۵. چشم‌انداز آینده اقتصاد ایران از نگاه کارشناس
در پایان این گفتگو، دکتر توسطی چشم‌انداز آینده اقتصاد ایران را با نگاهی واقع‌بینانه و توأم با امید ترسیم کرد: “آینده اقتصاد ایران، بیش از هر چیز به ثبات در سیاست‌گذاری، هماهنگی بین بخش‌های مختلف و اعتمادآفرینی برای فعالان اقتصادی بستگی دارد. اگر بتوانیم با رویکردی جامع‌نگر، چالش‌های تورم و نقدینگی را مدیریت کنیم و همزمان، از پتانسیل‌های داخلی و فناوری‌های نوین بهره ببریم، می‌توانیم مسیر رشد و توسعه پایدار را با موفقیت طی کنیم.”
وی تأکید کرد که مشارکت فعال مردم و اصناف در فرآیندهای اقتصادی و حمایت از تولید ملی، عامل تعیین‌کننده‌ای در موفقیت برنامه‌های اقتصادی خواهد بود. به باور او، با عزمی ملی و همکاری جمعی، می‌توانیم از بحران‌ها عبور کرده و به سمت افق‌های روشن حرکت کنیم. این تحول، ضامن رفاه و امنیت اقتصادی پایدار برای کشور خواهد بود.
