اخبار صنفی- گروه اقتصادی و صنفی – تحلیل و راهکار – در شرایط حساس ناشی از تنش‌های نظامی، نگاه جامعه بیش از همیشه به نبض بازار و عملکرد شبکه‌های تأمین و توزیع دوخته می‌شود. اصناف، به عنوان بزرگترین بخش اقتصاد کشور و خط مقدم ارتباط با مردم، در این میان نقشی بی‌بدیل در مدیریت بحران و ایجاد آرامش روانی و اقتصادی ایفا می‌کنند. این گزارش، با استناد به بیانیه‌های رسمی نهادهای ناظر و اصول تجربه شده مدیریت بحران، به بررسی راهکارهای عملی برای فعالان صنفی می‌پردازد.
محور اول: تأمین پایدار و قیمت‌گذاری شفاف، بر اساس رویکرد نهادهای ناظر
تجربه بحران‌های گذشته در کشور نشان داده است که دو عامل “نگرانی از کمبود” و “التهاب قیمت” بیشترین تأثیر را بر رفتار مصرف‌کننده دارند. در همین راستا، نهادهای مسئول همواره بر چند اصل کلیدی تأکید کرده‌اند که می‌تواند نقشه راه اصناف باشد:
تضمین فراوانی کالا: وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت جهاد کشاورزی به کرات در شرایط مختلف اعلام کرده‌اند که “ذخایر کالاهای استراتژیک و اساسی در وضعیت مطلوبی قرار دارد.” (منبع: بیانیه‌های رسمی و مصاحبه‌های مکرر مسئولین این وزارتخانه‌ها در پایگاه‌های خبری رسمی مانند ایرنا و ایسنا). وظیفه اصناف در این بخش، پرهیز از خریدهای هیجانی و بیش از نیاز از عمده‌فروشی‌هاست. مدیریت هوشمندانه موجودی و حفظ ارتباط مستمر با زنجیره تأمین، به جای انبار کردن بی‌رویه، به توزیع آرام و پایدار کالا در سطح جامعه کمک می‌کند.
مقابله با گران‌فروشی: سازمان تعزیرات حکومتی و سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، به طور ثابت، بر “تشدید نظارت‌ها” و “برخورد قاطع با گران‌فروشی و احتکار” تأکید دارند. سامانه ۱۲۴ نیز به عنوان پل ارتباطی مردم و نهادهای ناظر معرفی شده است. (منبع: اطلاعیه‌های رسمی این سازمان‌ها). برای یک واحد صنفی، بهترین راهکار، پیشگیری از تخلف است. نصب برچسب قیمت شفاف، ارائه فاکتور رسمی و پایبندی به نرخ‌های مصوب، نه تنها از جرائم احتمالی جلوگیری می‌کند، بلکه مهم‌ترین سپر دفاعی در برابر اتهامات و شایعات بوده و به ایجاد “اعتماد” در مشتری می‌انجامد؛ اعتمادی که در شرایط بحران، ارزشمندترین دارایی یک کسب‌وکار است.
محور دوم: مدیریت داخلی کسب‌وکار برای عبور از تلاطم
فراتر از نقش اجتماعی، بقای خود واحد صنفی نیز یک اولویت است. اصول علم مدیریت، راهکارهای اثبات‌شده‌ای برای افزایش “تاب‌آوری اقتصادی” کسب‌وکارها در شرایط عدم قطعیت ارائه می‌دهد:
مدیریت جریان نقدینگی (Cash Flow): در شرایط بحران، “نقدینگی پادشاه است”. اولویت‌بندی پرداخت‌ها، تمرکز بر وصول مطالبات و ایجاد یک ذخیره نقدی احتیاطی، حیاتی‌تر از هر زمان دیگری است. باید از سرمایه‌گذاری‌های بزرگ و غیرضروری پرهیز کرد و تمرکز را بر حفظ سلامت مالی روزمره کسب‌وکار گذاشت.
حفظ سرمایه انسانی: نیروی کار ماهر، ستون یک واحد صنفی است. کارفرمایان هوشمند می‌دانند که تعدیل نیرو باید آخرین گزینه باشد. استفاده از برنامه‌های کاری منعطف، آموزش چندمهارتی به کارکنان برای پوشش وظایف یکدیگر و ایجاد فضای کاری آرام و به دور از تنش، به حفظ بهره‌وری و وفاداری کارکنان کمک شایانی می‌کند.
محور سوم: ارتباطات؛ سلاح اصناف در برابر شایعات
در عصر اطلاعات، بحران‌ها با موجی از اخبار نادرست و شایعات همراه هستند که می‌تواند آسیب آن را دوچندان کند. اصناف در این زمینه یک رسانه قدرتمند محسوب می‌شوند:
فعالان صنفی باید به شدت از بازنشر اخبار غیرموثق در شبکه‌های اجتماعی یا در گفتگوی با مشتریان پرهیز کنند. یک واحد صنفی باید منبع آرامش باشد، نه عامل انتشار اضطراب. پاسخگویی آرام و مبتنی بر واقعیت (مانند “کالا به میزان کافی موجود است” یا “قیمت‌ها طبق نرخ مصوب است”)، بهترین استراتژی ارتباطی است.
نتیجه‌گیری
نقش‌آفرینی اصناف در بحران‌های نظامی، یک مسئولیت دوگانه است: مسئولیت اجتماعی برای حفظ ثبات بازار و مسئولیت اقتصادی برای حفظ بقای کسب‌وکار. با اتخاذ رویکردی هوشمندانه، مبتنی بر شفافیت، مدیریت علمی و ارتباطات صحیح، جامعه اصناف می‌تواند نه تنها از این دوران سخت عبور کند، بلکه با تقویت پیوند خود با مردم، به عنوان یک لنگرگاه ثبات و اعتماد در جامعه بدرخشد و این بحران را به فرصتی برای اثبات کارآمدی و مسئولیت‌پذیری خود تبدیل نماید.
