در حالی که کشور با چالش‌های اقتصادی متعددی دست و پنجه نرم می‌کند، تشکیل “قرارگاه مرکزی شهید سلامی” با مشارکت چهار نهاد کلیدی، می‌تواند معادلات بازار را دگرگون سازد. این تحول که روز گذشته با حضور مقامات ارشد بخش بازرگانی، کشاورزی و اصناف رسمیت یافت، نشان از عزم جدی برای بازطراحی ساختار توزیع کالاهای اساسی دارد.
در نشستی که یکشنبه ۲۵ خردادماه در محل اتاق اصناف ایران برگزار شد، برای نخستین بار یک ساختار هماهنگی چهارجانبه میان اتاق اصناف ایران، وزارت صمت، وزارت جهاد کشاورزی و سازمان بسیج اصناف شکل گرفت. این ساختار جدید که “قرارگاه مرکزی شهید سلامی” نام گرفته، با هدف ایجاد وحدت رویه در توزیع کالاهای اساسی و نظارت بر زنجیره تأمین تشکیل شده است.
جزئیات عملکردی قرارگاه
بر اساس گزارش‌های رسمی، قرارگاه مرکزی شهید سلامی علاوه بر سطح ملی، شبکه‌ای از قرارگاه‌های استانی را نیز تحت پوشش خواهد داشت که با مشارکت اتاق‌های اصناف، اتحادیه‌ها، سازمان‌های بسیج اصناف، صمت و جهاد کشاورزی استان‌ها فعالیت خواهند کرد.
از مهمترین محورهای کاری این قرارگاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- – نظارت یکپارچه بر زنجیره تولید، توزیع و مصرف
- – پیش‌بینی و مدیریت نیازهای بازار پیش از بروز کمبود
- – تأمین آرد مورد نیاز نانوایان با هماهنگی استانداران
- – پیگیری تأمین روغن و برنج مورد نیاز بازار
- – مقابله با سوءاستفاده، انبار غیرمجاز و احتکار کالا
تحلیل اقتصادی: آینده بازار زیر سایه قرارگاه مرکزی
تشکیل این قرارگاه را می‌توان از چند منظر مورد تحلیل قرار داد:
۱. تغییر در معماری توزیع کالاهای اساسی
تمرکز قدرت تصمیم‌گیری و نظارت در یک قرارگاه مشترک، می‌تواند به کاهش بوروکراسی اداری و تسریع در تصمیم‌گیری‌ها بینجامد. دکتر محمد رضوانی، اقتصاددان و پژوهشگر حوزه بازار، در گفتگو با خبرنگار ما می‌گوید: «تجربه نشان داده که موازی‌کاری و تعدد مراکز تصمیم‌گیری در بخش تنظیم بازار، از عوامل اصلی ناکارآمدی سیستم توزیع بوده است. حال باید دید این ساختار جدید، تا چه اندازه می‌تواند به کارایی بیشتر منجر شود.»
۲. افزایش نقش بخش صنفی در مدیریت بازار
حضور پررنگ اتاق اصناف ایران در این ساختار جدید، نویدبخش مشارکت بیشتر بدنه اصناف در تصمیم‌سازی‌های کلان اقتصادی است. دکتر سارا کاظمی، کارشناس امور صنفی، معتقد است: «این اقدام می‌تواند گامی در جهت توانمندسازی اصناف برای ایفای نقش اصلی‌تر در زنجیره تأمین باشد؛ موضوعی که سال‌ها مطالبه فعالان صنفی بوده است.»
۳. چالش‌های پیش رو
با این حال، ساختارهای جدید همواره با چالش‌هایی روبرو هستند. میزان استقلال این قرارگاه در تصمیم‌گیری‌ها، تأمین منابع مالی مورد نیاز، ریسک سیاسی شدن تصمیمات، و نحوه هماهنگی با سایر نهادهای موازی از جمله سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، سوالاتی است که باید در عمل پاسخ داده شود.
توصیه‌های راهبردی برای اصناف خُرد
با توجه به تشکیل این قرارگاه، به صاحبان کسب‌وکارهای صنفی توصیه می‌شود:
- رصد دقیق مصوبات: اخبار مرتبط با مصوبات قرارگاه را به دقت پیگیری کنید، زیرا می‌تواند بر سیاست‌های قیمت‌گذاری و نحوه توزیع تأثیرگذار باشد.
- ارتباط با اتحادیه صنفی: تعامل فعال با اتحادیه صنفی مربوطه را افزایش دهید تا از جزئیات برنامه‌های قرارگاه در حوزه کاری خود مطلع شوید.
- مستندسازی فعالیت‌ها: با توجه به افزایش نظارت‌ها، تمامی فرایندهای خرید، انبارداری و فروش را به دقت مستندسازی کنید.
- بهره‌گیری از فرصت‌های همکاری: در صورت تمایل به همکاری در سطوح استانی، می‌توانید از طریق اتحادیه‌های مربوطه، برای مشارکت در قرارگاه‌های استانی اعلام آمادگی کنید.
چشم‌انداز آینده
موفقیت این قرارگاه در گرو هماهنگی کامل میان بخش‌های دولتی و صنفی، شفافیت در عملکرد، پرهیز از سیاست‌زدگی، و پاسخگویی به مطالبات واقعی بازار خواهد بود. اتخاذ رویکرد علمی و مبتنی بر داده در تصمیم‌گیری‌ها، می‌تواند این ساختار را به الگویی موفق برای مدیریت بازار در شرایط پیچیده اقتصادی تبدیل کند.
اگرچه در شرایط گذار سیاسی، سرنوشت نهادهای جدید همواره با ابهام روبروست، اما تقویت ساختارهای صنفی و افزایش نقش بخش خصوصی در مدیریت بازار، مسیری است که فارغ از تغییرات سیاسی، می‌تواند به ثبات و کارایی بیشتر اقتصاد بینجامد.
